Khi khám phá về thừa trình trở nên tân tiến của bầu nhi, bà mẹ bầu sẽ làm rõ hơn về hành trình dài kỳ diệu của bé yêu nhìn trong suốt 9 tháng 10 ngày mang thai. đều thông tin bài viết dưới đây phần làm sao giúp người mẹ có thêm nhiều kiến thức và kỹ năng quan trọng chuẩn bị cho 40 tuần thai với cuộc thừa cạn tới đây để gặp gỡ em bé của mình.

Bạn đang xem: Quá trình phát triển thai nhi


*
*
Em bé nhỏ từ quy trình tiến độ cuối thời gian mang thai đã bước đầu phát triển ngay sát như hoàn chỉnh như một thành viên độc lập.


2.3. 3 tháng cuối bầu kỳ

Tuần thai lắp thêm 28: tự giờ bé xíu sẽ nặng khoảng chừng 1kg, những cú sút của nhỏ nhắn ngày càng trở nên chấm dứt khoát, khỏe mạnh mẽ. Đặc biệt não cỗ gần như phát triển hoàn chỉnh. Mẹ bắt đầu nên tham gia những lớp học tiền sản với thăm khám bác bỏ sĩ gần như đặn.Tuần thai trang bị 29: thị giác của bé ban đầu tốt hơn buộc phải hoàn toàn có thể cảm dấn được tia nắng từ bên phía ngoài qua màng lọc nên nếu mẹ thực hiện thai giáo bằng ánh sáng hôm nay là khôn xiết tốt.Tuần thai sản phẩm 30: Em bé xíu của bà mẹ sẽ tăng trung bình 200g mỗi tuần. Để não có không gian phát triển nên từ bây giờ đầu của nhỏ bé cũng trở cần to hơn.Tuần thai thiết bị 31: size em bé từ bây giờ sẽ hệt như một trái dừa xiêm và chiều dài khoảng tầm 41.2 cm. Điều hoàn hảo hơn là bé xíu đã rất có thể nhìn và khác nhau sáng buổi tối khá xuất sắc rồi.Tuần thai sản phẩm 32: giữa những dấu mốc đặc biệt trong sự phát triển của bầu nhi làm việc tuần bầu này là sự biến hóa ngôi thai. Từ bây giờ da bé nhỏ không còn nhăn nheo nữa, đạt cân nặng khoảng 2kg và dài khoảng 42cm rồi
Tuần thai vật dụng 33: form size em bé bỏng sẽ đạt khoảng tầm 43.7cm và trọng lượng khoảng 2.3kg. Em bé hôm nay đầu vẫn chúc xuống dưới để chuẩn bị chào đời. Thân nhiệt độ của nhỏ nhắn cũng ban đầu ổn định hơn.Tuần thai sản phẩm 34: tự tuần thai này trở đi, em bé bỏng sẽ tăng tầm 200-250g từng tuần. Phổi và khối hệ thống thần kinh sẽ dần hoàn thiện. Bé xíu cũng vẫn biết thải phân xu với khung xương chắc hẳn rằng hơn, còn hộp sọ mượt để quy trình chào đời tiếp nối trở nên tiện lợi hơn.Tuần thai máy 35: cách sang tuần này các chức năng trong cơ thể nhỏ nhắn về cơ bạn dạng đã dứt nên dù cho có chào đời bây giờ bé vẫn có thể sống bình thường.Tuần thai sản phẩm 36: bây giờ bé đã có thể tăng thêm 30g mỗi ngày. Tự đây, các cơ quan lại trong khung hình của nhỏ bé hầu như đã hoàn thiện.Tuần thai thiết bị 37: nhỏ nhắn đã trọn vẹn phát triển của thai nhi như một cá thể tự do Trọng lượng cơ thể bé bỏng sẽ thường xuyên tăng lên nhanh chóng.Tuần thai trang bị 38: bước đầu từ tuần bầu này, em nhỏ nhắn đã có thể sống như thông thường nếu chào đời. Lớp mỡ đã trở đề nghị dày hơn bên dưới lớp domain authority của bé nhỏ để sau thời điểm chào đời bé bỏng sẽ đã đạt được thân sức nóng được ổn định định.Tuần thai sản phẩm 39-40: nhỏ nhắn đã trở nên tân tiến thể chất hoàn toàn nhưng liên tiếp tích ngấn mỡ và có thể tăng lên về kích thước. Từ lúc này em nhỏ nhắn đã sẵn sàng chuẩn bị đến với trái đất bên ngoài.

Mang thai thực sự là một trong những hành trình kỳ diệu mà bất kể người phụ nữ nào cũng buộc phải trải qua 1 lần trong đời. Trong suốt thai kỳ, để bảo vệ sức khỏe của bà bầu và bé, hãy chăm chú thực hiện cơ chế ăn uống kỹ thuật và mẹ nhớ rằng thăm khám chưng sĩ định kỳ.

Chín mon mười ngày sở hữu thai là quãng thời gian mệt mỏi nhưng cũng vô cùng niềm hạnh phúc của người mẹ. Dịp này, mọi tin tức về sự cách tân và phát triển của bầu nhi mọi gây hứng thú, kích phù hợp sự tò mò và hiếu kỳ của bà bầu bầu. Bài viết sau để giúp đỡ mẹ vơi tiết kiệm hơn phần nào tư tưởng mong ngóng ấy.

1. Quá trình mang thai với sự biến đổi tử cung của người mẹ

Thường thì quá trình mang bầu của người thanh nữ sẽ kéo dài trong khoảng 40 tuần (280 ngày) được tính từ ngày thứ nhất của chu kỳ luân hồi kinh cuối cùng. 280 ngày được chia làm 3 tam cá nguyệt, từng tam cá nguyệt kéo dài 12 - 13 tuần (khoảng 3 tháng).

*

Quá trình với thai thông thường của người người mẹ trải qua khoảng tầm 280 ngày

Trong suốt thời hạn mang thai, tử cung của người người mẹ sẽ có khá nhiều thay đổi. Điển hình trong số đó phải kể tới thành tử cung dày lên, mạch máu ở thành tử cung nở ra nhiều hơn để nuôi dưỡng thai nhi đang ngày 1 lớn lên, tử cung cũng yêu cầu giãn ra nhiều hơn nữa để bầu nhi có khoảng trống phát triển. Đặc biệt, khi người mẹ bắt đầu thời điểm sinh nở, tử cung sẽ lớn hơn thông thường gấp các lần.

2. Sự cải tiến và phát triển của bầu nhi qua từng tuần tuổi

2.1. Tuần trước tiên - lắp thêm 4

Do quá trình thụ thai ban đầu được tính từ bỏ ngày trước tiên của kỳ kinh cuối cùng nên cũng có chức năng 3 tuần đầu, người thanh nữ sẽ chưa mang thai. Khi quy trình này đã diễn ra và có mặt một quả bóng bé bỏng xíu thì tập hợp của những tế bào đã không dứt phân chia và bám chắc vào dạ con.

*

Từ tuần 1 - 4 những tế bào phôi thai ban đầu hình thành

Sang tuần thiết bị 3, nhiều thiếu nữ sẽ nhận thấy mình bị trễ kinh. Khi ấy, trứng được thụ tinh chế tạo thành vừa lòng tử và di chuyển dần vào tử cung nhằm tìm cho bạn một địa điểm ở rất tốt trong xuyên suốt thai kỳ. Tuần vật dụng 4, các tế bào của phôi thai bước đầu hoạt động để sinh sản cấu trúc ban sơ cho cơ thể thai nhi.

2.2. Tuần sản phẩm công nghệ 5

So với khi bắt đầu thụ thai thì kích thước khi thai nhi sinh sống tuần đồ vật 5 đã tăng lên gấp 10.000 lần rồi. Dịp này, những tế bào sẽ phệ lên nhanh lẹ để hình thành một phôi mầm. Các dấu hiệu báo tất cả thai sẽ xuất hiện dần dần, mẹ hoàn toàn có thể dùng que demo thai nhằm xác định chính xác về việc tôi đã mang thai.

2.3. Tuần sản phẩm công nghệ 6

Bước sang tuần đồ vật 6, sự cải cách và phát triển của thai nhi đã gửi sang mốc bắt đầu vì khi ấy phôi mầm vẫn thực sự phát triển thành một thai nhi với kích thước tương đương một phân tử đậu nhỏ. Bào thai đã hình thành hệ thần kinh nguyên thủy và xương sống, tất cả một hệ huyết quản riêng và nhóm máu rất có thể khác với mẹ.

6 tuần tuổi là thời gian hệ xương của bé bắt đầu hình thành nên tất cả một điều tuyệt vời và hoàn hảo nhất xảy ra đó là bé nhỏ có thể từ bỏ gập song bàn tay bé dại bé của bản thân mình lại rồi. Những mạch huyết cũng đổi mới dây cuống rốn và các cái chồi nhỏ xíu xíu bước đầu “nảy” bên trên phôi mầm - đây chính là tiền thân của các chi về sau.

2.4. Tuần máy 7

Do tuần này tim của thai nhi đã ban đầu tượng hình nên trải qua siêu âm hoàn toàn có thể nghe rõ được nhịp tim. Gan của bé nhỏ cũng thực hiện tính năng sản xuất tế bào hồng mong để có mặt tủy xương. Ban đầu từ đây, bà bầu bầu đi tiểu các hơn, xuất hiện các triệu chứng tí hon nghén, tinh tế cảm, dễ nổi khùng hoặc lo lắng, bể chồn.

2.5. Tuần máy 8

Thai nhi tuần đồ vật 8 có kích cỡ khoảng 1.6cm (bằng trái việt quất) cùng nặng khoảng tầm 1g. Trái tim của bé bỏng giờ đây ban đầu hoạt cồn nhộn nhịp, hệ thần kinh mà đặc biệt là não bộ nhanh chóng phát triển, đầu khủng dần cùng mắt sẽ hình thành. Các cái chồi non sinh sống tuần sản phẩm công nghệ 6 đã trở nên tân tiến thành song bàn tay, bàn chân bé bỏng nhỏ. Cơ quan các thứ trong ruột của bé cũng trở nên tinh vi hơn những so cùng với thời kỳ trước. Trải qua siêu âm nghỉ ngơi tuần này bác bỏ sĩ rất có thể nhận ra nhỏ xíu có đã nằm đúng vị trí trong tử cung xuất xắc không.

2.6. Tuần sản phẩm công nghệ 9

Kích thước thai nhi tuần đồ vật 9 khoảng tầm 5cm (tương đương cùng với một trái nho). Một nếp vội được xuất hiện để phân loại phần đầu cùng ngực của bé, hệ sinh dục bước đầu hình thành.

*

Sự trở nên tân tiến của bầu nhi theo tuần tuổi trong tam cá nguyệt đầu tiên

2.7. Tuần sản phẩm 10

Thai nhi có kích thước khoảng bằng quả cherry. Tuy bé dại vậy thôi nhưng bé bỏng đã bước đầu hoạt động không kết thúc nghỉ như vặn vẹo mình, cựa, ngoáy chân tay,... Trong bụng bà mẹ rồi đấy. Bởi vì não bộ sẽ tăng trưởng nhanh về kích thước nên thời hạn này trường hợp đi siêu âm mẹ rất có thể thấy phần trán của nhỏ nhắn nhô khá cao về phía trước.

2.8. Tuần thiết bị 11

Đến lúc này, cuống rốn của bầu nhi đã có thể thực hiện hoàn chỉnh vai trò của cung cấp dưỡng chất của chính mình đồng thời loại bỏ chất thải thoát khỏi bào thai. Tuy đấy là lúc thanh quản đã bắt đầu hình thành nhưng vẫn nên thêm thời hạn để trả thiện. Thai nhi cách sang tiến độ có hình dáng của một bé người. Tuần thiết bị 11 thai nhi có kích thước tương đương một trái dâu tây với bàn tay nắm chặt, hệ thần kinh có sự cải cách và phát triển vượt bậc.

2.9. Tuần sản phẩm công nghệ 12

Chiều lâu năm thai nhi ở tuần này vào tầm khoảng 8cm, size tương đương một quả mận nhỏ, nặng 60g. Mặc dù nhau thai đang khá hoàn hảo nhưng đề nghị đến tuần 14 nó mới triển khai được đầy đủ tác dụng của mình. Các công dụng cơ phiên bản của tim, hệ thần tởm trung ương, gan với hệ bài tiết đã cơ phiên bản hoàn thiện.

2.10. Tuần sản phẩm 13

Điều mà có lẽ ít mẹ biết vào sự trở nên tân tiến của bầu nhi sẽ là ở tuần 13, bé nhỏ đã gồm vân tay. Form size của bé bây chừ khoảng bởi quả chanh. Đặc biệt, nhỏ bé còn dễ dàng ngó đầu, nhăn mặt, cau mày nữa.

2.11. Tuần vật dụng 14

Bắt đầu từ hiện nay bé đang tăng nhanh về khối lượng và kích thước, mỗi tuần trung bình khoảng tầm 2g. Những tế bào của hệ trung khu thần kinh đã nhân lên vài triệu, ban ngành sinh dục của bé xíu cũng hình thành rõ ràng hơn rồi.

2.12. Tuần thứ 15

Chiều nhiều năm thai nhi tuần 15 vào lúc 10.1cm, nặng khoảng chừng 70g (bằng một quả táo bị cắn dở nhỏ). Tuy bé chưa mở mí nhưng đã rất có thể nhìn thấy ánh sáng trải qua bụng mẹ. Vị thế, nếu bà mẹ dùng đèn pin sạc rọi vào bụng của bản thân mình thì nhiều bé bỏng có thể dịch chuyển về phía phạt ra ánh sáng ấy. Thời kỳ này nguy cơ mắc hội chứng Down sẽ tiến hành phát hiện trải qua xét nghiệm máu.

2.13. Tuần sản phẩm công nghệ 16

Do hệ xương đã phát triển xuất sắc hơn nên bé xíu cũng trở nên nặng tay hơn nhiều và giờ bé nhỏ đã lớn tương đương với một quả bơ rồi đấy. Người mẹ có ngạc nhiên không khi biết rằng nhỏ bé của mình giờ đã tất cả lông mày, mí mắt, móng tay, móng chân, ngón chân, ngón tay rồi? Còn một điều khá độc đáo nữa là mặt phẳng da của bé lúc này đã được bao trùm bởi một lớp phần lông nhỏ để đảm bảo làn da mỏng manh của nhỏ xíu khỏi môi trường thiên nhiên nước ối quanh mình nữa đấy.

2.14. Tuần vật dụng 17

Kích thước bầu nhi 17 tuần vào thời gian 13cm, nặng 140g - tương đương với một củ cải nhỏ. Khớp của bé xíu ở tuần này đã có thể di chuyển khớp, tuyến mồ hôi cũng cải tiến và phát triển hơn và nhỏ bé còn nghe rõ âm nhạc từ thế giới bên ngoài.

2.15. Tuần trang bị 18

Từ tiến trình này bé đã trở yêu cầu hiếu đụng hơn sống trong bụng bà mẹ và có size tương đương cùng với một trái lựu. Bốn chi trên cơ thể bé bỏng cũng cải tiến và phát triển đồng hồ hết và cân đối hơn trước. Bé xíu còn bước đầu mọc số đông sợi tóc trên dòng đầu bé bé dại của mình.

2.16. Tuần máy 19

Do tuần trước đó đó ban ngành sinh dục của nhỏ nhắn đã được hoàn chỉnh nên từ giờ mẹ có thể biết được giới tính của con mình thông qua siêu âm. Nhỏ nhắn nặng khoảng chừng 300g với dài 15 - 20cm. Bên dưới lợi của bé, những cái răng sữa đầu tiên bắt đầu hình thành.

2.17. Tuần vật dụng 20

Kích thước của nhỏ nhắn ở tuần thứ 20 tương tự với một quả xoài, chiều dài khoảng 16.4cm. Để rèn luyện cho vận động tiêu hóa về sau, nhỏ bé vẫn sẽ rất lành mạnh và tích cực nuốt nước ối. Tuy mắt của bé vẫn còn nhắm nhưng một trong những cử cồn ở tiểu đồng đã hoàn toàn có thể diễn ra.

*

Càng sau này thai nhi càng trở nên tân tiến vượt bậc và định hình ngôi thai chuẩn bị cho sự kính chào đời

2.18. Tuần đồ vật 21

Cơ tay chân đã cứng cáp hơn, xương hàm hình thành, tóc, lông mi ban đầu mọc và form size của nhỏ nhắn đã tương tự với trái chuối rồi. Lúc này bé to hơn nhiều, tử cung chèn lấn cơ hoành phải mẹ có khả năng sẽ bị thở gấp hơn.

2.19. Tuần thiết bị 22

Hình dáng vẻ của bé bây chừ rất ngay gần với một em bé nhỏ sơ sinh, trong lượng đã chiếm hữu khoảng 430g và kích cỡ tương đương cùng với quả quả bầu đỏ nhỏ. Bà bầu sẽ cảm giác nhói sống bụng nhiều hơn thế vì những động tác đạp, xoay của bé đã ví dụ và trẻ trung và tràn trề sức khỏe hơn trước khôn cùng nhiều. Đây cũng là tiến trình cơ quan tiền vị giác của bé bước đầu hình thành.

2.20. Tuần sản phẩm 23

Kích thước của nhỏ xíu ở tuần 23 đang gần bằng quả xoài to với việc mở thông của lỗ mũi cùng sự ra đời rõ những đường đường nét trên khuôn mặt. Toàn thân của bé cũng tròn trịa hơn, xương sọ và khung xương liên tiếp phát triển.

2.21. Tuần thiết bị 24

Đến đây, bé bỏng đã đi được nửa đoạn đường trong bụng mẹ. Sự tích tụ chất béo ban đầu diễn ra sinh hoạt chân, lòng cùng ngón tay của bé. Bầu nhi đã lớn được gần bằng một bắp ngô cùng với phần da căng hơn để tích tụ mỡ dần dần cho ngày xin chào đời. Đặc biệt, giờ bé đã biết chớp mắt, năng lực nghe và hệ thần kinh tương tự như giác quan đã bao gồm sự cải cách và phát triển vượt bậc. Cũng vì vậy mà bà mẹ sẽ cảm thấy thai sản phẩm một cách rõ ràng hơn.

2.22. Tuần trang bị 25

Do domain authority của nhỏ xíu còn mỏng mảnh nên qua khôn cùng âm rất có thể nhìn thấy huyết mạch của bé. Size thai nhi tương đương với một trái dưa lưới và khối lượng đạt khoảng tầm 660g. Bước đầu từ đây, các bộ phận và ban ngành trong cơ thể của nhỏ bé đã hoàn chỉnh, độ cao và cân nặng tăng lên nhanh chóng.

2.23. Tuần sản phẩm công nghệ 26

Từ tuần bầu này mẹ sẽ nhận ra hiện tượng mức cụt làm việc bé, những giấc ngủ ngắn gia tăng để hoàn thiện thị giác với não bộ. Do nhỏ bé đã to hơn nên domain authority sẽ ngày dần đục, tất yêu nhìn thấy các mạch máu bên dưới nữa.

2.24. Tuần thứ 27

Do bé bỏng đã bự và khỏe hơn nên những cú đạp bạo dạn trong bụng người mẹ sẽ ngày càng nhiều. Size của bé xíu đã tương đương với cây cải xoăn, chiều dài khoảng 34cm; đồng thời các chức năng của hệ tiêu hóa, phổi, thận vẫn trở nên ổn định hơn.

2.25. Tuần trang bị 28

Có thể nói, đến tuần bầu này bé nhỏ đã gần như là có một cuộc sống đời thường độc lập. Bé lớn gần bằng một quả cà tím (nặng khoảng 1kg). Những cú đá của bé ngày càng trở nên kết thúc khoát, bạo dạn mẽ; vị não bộ gần như là phát triển hoàn hảo nên phần đầu của nhỏ bé đã nhỏ tuổi hơn so với tiến trình trước.

2.25. Tuần lắp thêm 29

Thị lực của bé xíu đang vạc triển xuất sắc hơn cần nếu mẹ thực hiện thai giáo bằng ánh sáng bây giờ là vô cùng tốt. Đặc biệt, nếu cha mẹ dành những thời gian hàng ngày để thì thầm cùng nhỏ nhắn thì nhỏ bé sẽ ghi nhớ tốt nhất giọng nói của tất cả bố và mẹ.

2.26. Tuần sản phẩm công nghệ 30

Khả năng nhắm/mở mắt của nhỏ xíu đã nhậy bén hơn và nhỏ nhắn đã lớn tương tự với một chiếc bắp cải bự rồi. Để não có không khí phát triển, đầu của bé cũng trở yêu cầu to hơn.

2.27. Tuần thiết bị 31

Phổi của nhỏ bé đã hoàn thành và nhỏ nhắn lớn tương tự với một trái dừa xiêm, dài khoảng tầm 41.2 cm. Điều tuyệt vời hơn nữa là nhỏ nhắn đã chú ý và sáng tỏ sáng về tối khá xuất sắc rồi.

2.28. Tuần lắp thêm 32

Dấu mốc đặc trưng trong sự cải cách và phát triển của thai nhi sống tuần thai này là sự thay đổi ngôi thai. Giờ nhỏ nhắn đã chuẩn bị rất xuất sắc cho thời khắc chào đời nên da không thể nhăn nheo nữa, khung người trở buộc phải mũm mĩm hơn. Bé bỏng yêu của chúng ta đã nặng nề được khoảng chừng 2kg cùng dài khoảng 42cm rồi.

2.29. Tuần đồ vật 33

Chiều dài nhỏ xíu đạt khoảng tầm 43.7cm và khối lượng đạt khoảng chừng 2.3kg. Thân nhiệt độ của nhỏ xíu ổn định hơn và không phụ thuộc vào nhiều vào nhiệt độ khung hình mẹ nữa. Bé nhỏ cũng đang nằm bình ổn ở ngôi dưới có nghĩa là đầu nhỏ xíu đã chúc xuống bên dưới để chuẩn bị chào đời.

2.30. Tuần thiết bị 34

Giờ nhỏ nhắn đã biết thải phân xu với khung xương chắc hẳn rằng hơn, hộp sọ mềm để quá trình chào đời sau đây trở nên dễ dãi hơn.

2.31. Tuần lắp thêm 35

Bước quý phái tuần này nhỏ bé đã dài khoảng chừng 46.2cm với có form size tương đương một quả túng hồ lô. Các chức năng trong cơ thể nhỏ nhắn về cơ bản đã dứt nên dù có chào đời từ bây giờ bé vẫn đã khỏe mạnh.

2.32. Tuần lắp thêm 36

Giờ đây bé bỏng đã dài được khoảng chừng 47cm với nặng khoảng 2.6kg. Trừ não cỗ và phổi sẽ tiếp tục phát triển cho tới khi chào đời thì các cơ quan tiền khác hầu hết đã hoàn thiện.

2.33. Tuần sản phẩm 37

Sự cải tiến và phát triển của thai nhi từ quá trình này đã là một trong những cá thể tự do và bé to tương đương với một trái đu đủ. Trọng lượng cơ thể bé bỏng sẽ liên tục tăng lên một bí quyết nhanh chóng.

2.34. Tuần máy 38

Có thể xem đây là tuần có thai cuối cùng ở người bình thường nên dù là sinh ở thời khắc này bé xíu cũng không được coi là sinh non nữa. Bên dưới lớp domain authority của bé, lớp mỡ vẫn trở buộc phải dày hơn để sau khi chào đời nhỏ xíu sẽ dành được thân sức nóng được ổn định định.

2.35. Tuần 39

Giai đoạn này trở đi, các hoạt động của nhỏ xíu đã trở đề xuất vô cùng tự nhiên như một em nhỏ nhắn sơ sinh.

2.36. Tuần thiết bị 40

Cơ thể nhỏ nhắn tiếp tục hiện ra chất béo và tăng thêm về kích thước. Cổ tử cung của người mẹ cũng trở nên mềm hơn đ chuẩn bị sẵn sàng cho bài toán đón bé ra đời.

2.37. Tuần thiết bị 41 cùng 42

Đây là thời gian của các bé nhỏ “bướng bỉnh” không chịu kính chào đời. Nếu như sau đó, bé bỏng vẫn chưa “đòi” ra phía bên ngoài thì bà mẹ nên chạm mặt bác sĩ nhằm thăm khám với có biện pháp kích thích chuyển dạ, tránh tình trạng thiếu ối gây nguy khốn cho bầu nhi.

Xem thêm:

Với những thông tin trên đây có lẽ rằng mẹ vẫn thấy được nhiều điều thần tình về sự trở nên tân tiến của thai nhi qua những tuần tuổi vào bụng bản thân rồi bắt buộc không nào? Hãy cố gắng giữ tâm lý thật dễ chịu và thoải mái để đạt được một thai kỳ khỏe khoắn mạnh, hóng đón nhỏ xíu yêu mang đến với mái ấm gia đình của mình, người mẹ nhé.