Suốt hành trình chuyến hành trình “Thăm lại chiến trường xưa”, hàng chục lần tôi đã có được nghe bài hát “Tình em giữ hộ trọn nhỏ đường” của nhạc sĩ Đào Hữu Thi mà lại lần nào thì cũng thấy xúc động, ám ảnh. “Năm tháng quê nhà lòng son sắt chờ đợi ngày thống nhất, em đã ra đi mở những nhỏ đường”...
Bạn đang xem: Lời bài hát: tình em gửi trọn con đường
QĐND - xuyên suốt hành trình chuyến hành trình “Thăm lại mặt trận xưa”, hàng chục lần tôi đã có nghe bài bác hát “Tình em gửi trọn nhỏ đường” của nhạc sĩ Đào Hữu Thi mà lại lần nào cũng thấy xúc động, ám ảnh. “Năm tháng quê hương lòng son sắt chờ lâu ngày thống nhất, em đã ra đi mở những bé đường”. Giờ bom rơi, đạn nổ với hình ảnh những chiến sỹ Trường Sơn mãi sau tuổi 18, đôi mươi trên con phố huyền thoại hiện tại về qua dòng ký ức của những người vào cuộc…
Đường trăng tròn Quyết chiến thắng - máu trộn trên đường
Nằm ở phía tây rừng núi Quảng Bình, từ năm 1965, Đường trăng tròn trở thành một tuyến đường chi viện chủ lực cho chiến trường. Xuất phát điểm từ Phong Nha, xuyên đỉnh trường Sơn, nối với mặt đường 128, 129 dài 123km mang đến ngã cha Lùm Bùm (Lào), Đường trăng tròn Quyết thắng đã đến huyền thoại của khối hệ thống Đường sài gòn lịch sử. Máu của hàng trăm bộ đội, bạn trẻ xung phong, dân công hỏa tuyến đường đã đổ trên con đường này. Tại đài tưởng niệm ở ngầm Trạ Ang, Đại tá Thái Sầm run run thắp nhang và khấn: “Các bè bạn ơi! Tôi là thiết yếu trị viên Đại đội 3 họ đây. Các bè bạn còn lưu giữ không, ngày họ mở Đường 20 ở khu vực Trạ Ang này, tôi vẫn đọc các bằng hữu nghe thành công “Bất khuất” của Nguyễn Đức Thuận và đơn vị chức năng đã tọa đàm về mục tiêu, lý tưởng, phát rượu cồn học tập theo những tấm gương chiến đấu, quyết tử trong cuốn sách đó. Với lòng tin cách mạng với ý chí fe đá của người chiến sĩ Trường Sơn, các bằng hữu đã quyết tử oanh liệt vì nước. Hôm nay, quay lại đây, tôi vẫn như thấy các bè bạn bên cạnh tôi và bên nhau đọc “Bất khuất”…”. Nén xúc động, dõi theo làn nước từ ngầm Trạ Ang, cựu binh sỹ Thái Sầm thì thầm với tôi: Cậu biết không, gồm có lúc mặt trận cần xăng, mà đường thì bị tấn công không đi được, họ phải tải xăng ngược làn nước chảy qua chân trọng yếu này. Trong những lúc vận chuyển, thì máy cất cánh đến ném bom, làm vỡ thùng xăng, lửa cháy bùng bùng. Bạn bè bẻ cành cây, tháo dỡ cả xống áo dập lửa, tất cả người bao phủ lấy thùng xăng. Huyết của chiến sĩ ta hòa vào xăng, vào nước. Vần được 30 phi xăng lên vùng phía đằng trước thì 29 bạn bè đã không trở về…
| Cụm trọng điểm A.T.P mùa thô 1970. Tranh đánh dầu của họa sĩ Đức Dụ. |
- 8 liệt sĩ quyết tử trong hang, có 4 nam, 4 chị em nhưng sao lại call là hang Tám Cô? Có fan thắc mắc.
- thực chất tên gọi này đã có từ trước khi xảy ra sự kiện những liệt sĩ quyết tử trong hang. Ban đầu, công việc trên phần đường này phần nhiều do những nữ thanh niên xung phong đảm nhiệm. Trên hang này, thường xuyên có 8 nữ tnxp đến trú ẩn và nghỉ ngơi cần mọi bạn gọi là “hang Tám Cô”. Sau đó, do trọng lượng và đòi hỏi của các bước nên ngoài số nữ còn tồn tại các nam bạn teen xung phong thực hiện nhiệm vụ. Tuy vậy, mọi người vẫn quen call là “hang Tám Cô” cho đến tận từ bây giờ - Anh thuyết minh giải thích.
Ngoài ngầm Trạ Ang, Km16 khu vực hang Tám Cô, bên trên Đường đôi mươi này còn có nhiều “tọa độ lửa” khác, trong đó ác liệt tốt nhất là hệ thống trọng điểm “A.T.P” danh tiếng (tức là cua chữ A, ngầm tê Lê cùng đèo Phu-la-nhích). Khối hệ thống này ở sát biên giới giữa tây-nam tỉnh Quảng Bình cùng với đông nam giới tỉnh Khăm Muộn (Lào), dài khoảng 7km. Cua chữ A là phần đường leo quanh sườn núi gấp khúc, một bên là vách núi cao, một bên là vực thẳm, chiều dài khoảng chừng 3km. Tiếp gần cạnh đoạn cua chữ A là ngầm qua sông Ta Lê nước sâu với chảy xiết. Phía nam sông là đèo Phu - la - nhích chạy men, vượt sang trọng tây ngôi trường Sơn, đổ về phía Lùm Bùm, sát Đường 128. Mỹ sử dụng máy bay kế hoạch B52 kết phù hợp với máy bay cường kích F105, F4 đánh suốt ngày đêm. Thời điểm cuối năm 1968, Đoàn 559 tập trung lực lượng để giải tỏa trọng điểm A.T.P, thông nòng Đường 20. Để đảm bảo an toàn cho xe quá khẩu bình yên đã có khoảng gần 200 cán bộ, chiến sĩ, tntn vĩnh viễn ở lại địa điểm này. Tháng 3-1973, Đại tướng Võ Nguyên sát đi điều tra khảo sát đường trường Sơn, đang tới thăm và thì thầm với lính và thanh niên xung phong Đường 20. Đại tướng mạo xúc động: “Đường trăng tròn Quyết thắng là 1 kỳ công, kỳ tích, kỳ quan do ý chí bởi độc lập, tự do của đồng chí và tnxp làm nên”.
Chuyện kể từ Nghĩa trang trường Sơn
Nghĩa trang ngôi trường Sơn, khu vực yên nghỉ ngơi của rộng một vạn liệt sĩ, chói lóa trong một buổi trưa đầy nắng và gió. Thân mênh mang bao la bia mộ, bao gồm một cái gì đấy nhoi nhói vào tim, mức nghẹn vào cổ họng. Cảm hứng mất mát, ghi nhớ thương dâng đầy trong lòng những cựu chiến binh về bên đồng đội. Cô văn công Vũ Thúy Lành (Đội âm nhạc Sư đoàn 968 quân tự nguyện Việt Lào, bộ đội Trường Sơn) nức nở bên phần chiêu mộ Đại tá Đặng Tính, thiết yếu ủy Đoàn 559: “Thủ trưởng ơi! Hôm ấy ngơi nghỉ chốt Pắc Xoòng cả đội bọn chúng em được lệnh chuẩn bị đêm văn nghệ để đón thủ trưởng. Cả nhà em chuẩn bị kỹ càng và hồi hộp chờ đón người thiết yếu ủy thân yêu của mình. Nhưng ngóng mãi, ngóng mãi nhưng không thấy thủ trưởng và đoàn đến. Sau đó, chúng em sững sờ nhận được tin xe của thủ trưởng đã bị trúng mìn và thủ trưởng sẽ mãi mãi không về. Bất ngờ và cực khổ quá!...”. Thiếu thốn tướng Phan tương khắc Hy, nguyên Phó bốn lệnh Đoàn 559 quân nhân Trường tô run run dâng hương lên mộ bao gồm ủy Đặng Tính, giọng ông bùi ngùi: “Cùng đi trên xe hôm ấy, còn có các anh Vũ quang đãng Bình, chủ yếu ủy Sư đoàn 968, Nguyễn Xuân Yêm, tham vấn phó Công binh, cỗ tư lệnh ngôi trường Sơn, nhạc sĩ Trịnh Quý, một bác sĩ và đồng chí lái xe. Sự hy sinh của rất nhiều con fan tài năng, đức độ ấy, với bao dự định vĩ đại còn dang dở là 1 trong tổn thất siêu nặng nề của cục đội trường Sơn”.
| Anh hùng Nguyễn Viết Sinh với CCB Vũ Thúy Lành mặt mộ chủ yếu ủy Đặng Tính. Ảnh: Vĩnh Thăng. |
khuôn khổ chữ
"Tình em gửi trọn bé đường"
Mùa khô năm 1971, Đoàn văn công xung kích của công ty chúng tôi nhận được lệnh đi ship hàng các đơn vị chức năng trên tuyến phố Trường Sơn. Tôi không thể nhớ rõ là đơn vị phiên hiệu gì, chỉ biết chính là 2 tè đoàn con gái bộ nhóm và tntn công binh quê ở tỉnh Thái Bình. Họ là những cô gái xinh đẹp nhất tuổi chừng mười tám, song mươi, khôn xiết hồn nhiên, vô cùng yêu đời, trong trắng và bình dị, các cô triệu tập dưới khu rừng rậm già mặt một mẫu suối nhỏ.
Ngay tự 4 giờ chiều, tôi sẽ thấy các thiếu nữ ngồi len lỏi bên những nơi bắt đầu cây cười cợt nói ríu ran, lích rích như lũ chim. Họ háo hức đón đợi chương trình biểu diễn của chúng tôi. Ở vào rừng núi trập trùng, heo hút, riêng biệt lắm mới được coi như văn công, văn nghệ. Diễn viên và khán giả như hòa vào vào nhau, vui lòng và đầm ấm tình người. Chả nỗ lực mà loáng một cái gần 2 tiếng đồng hồ đeo tay đã trôi qua rất nhanh. Xong xuôi rồi mà các nàng vẫn cứ háo hức đón đợi. Nhìn những ánh mắt lưu luyến, những góc nhìn đẹp nhất của sự việc huyền diệu, tôi thấy lòng bản thân trào dưng một tình thân thương lạ lùng…
Thế rồi các cô sẵn sàng và tiến quân ra tuyến phố để trực tuyến, đón xe pháo và sẵn sàng sửa chữa, san che đường khi bom địch tiến công phá.
Đoàn văn công shop chúng tôi nghỉ lại tại solo vị một trong những căn hầm chữ A giải pháp xa tuyến đường.
Đêm ngôi trường Sơn kỳ lạ lắm, có những khi sự vắng lặng sâu thẳm đến gai người, rồi thỉnh phảng phất lại rồ thông báo máy gào thét của những chiếc xe mua bị “Ba-ti-nê” đang vượt dốc. Rồi giờ đồng hồ gầm rú của những máy bay phản lực cùng AC-130 moi móc tìm vết vết của những đoàn xe vận tải đường bộ chở mặt hàng vào các chiến trường… Rồi lại im lặng-sự im re mà chỉ tất cả những chiến sĩ mở đường trên Trường đánh đã đêm ngày sống dính đường mới đọc điều gì sắp đến xảy ra.
Bỗng gồm tiếng rượu cồn lạ trên bầu trời tối sẫm, tiếng cồn nặng trình trịch như ý muốn đè sập cả thai trời… B52 vẫn đến, từng loạt bom nổ dây chuyền liên tục từ xa mang đến gần rung chuyển cả núi rừng. Tôi lo lắng, tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra? cùng rồi…
Vừa mới đây thôi, hơn 2 tiếng đồng hồ đeo tay trước những cô bé trẻ măng, hồn nhiên, yêu thương đời còn vỗ tay, reo hò đề xuất hát lại bài hát “Đường tôi đi nhiều năm theo đất nước” mà bây giờ trên đôi mươi cô vẫn nằm yên lặng trong số những bao tăng ni lông…
Để có tuyến đường mà ngày đêm xe chở hàng ra chi phí tuyến, đã bao gồm biết bao con người mãi mãi nằm lại với nhỏ đường, trong số ấy có những cô bé tuổi mười tám, đôi mươi mà máu những cô đang nhuộm đỏ những cung đường. Bao gồm cả những cô gái may mắn được trở về khi cuộc chiến tranh đã kết thúc, thì cũng đã gửi lại Trường tô cả 1 thời thanh xuân đẹp tuyệt vời nhất của tín đồ con gái…
Đêm kia tôi thổn thức, ngùi ngùi một tình cảm trào dâng miên man nghĩ về đa số tấm gương gan góc kiên cường của không ít nữ đồng chí Trường Sơn miếng mai nhưng gan góc… cảm xúc dâng trào. Vào hầm chữ A, tôi đang viết bên dưới ngọn đèn dầu làm bởi ống bơ thịt hộp.
Xem thêm: 35+ món quà sinh nhật tặng bạn trai ý nghĩa, đáng yêu đầy, sinh nhật bạn trai nên tặng gì cho ý nghĩa
Sáng hôm sau tôi và đoàn đến đội khám chữa thăm những cô gái bị thương đang chữa bệnh tại đó cùng hát bài bác hát mới sáng tác cho các cô nghe. Cơ hội đó tôi vừa hát vừa khóc…
Trong một chương trình ca nhạc của Đài giờ đồng hồ nói việt nam nhân kỷ niệm ngày truyền thống lâu đời Bộ đội Trường Sơn-đường hồ chí minh đã mời tôi với tứ cách là một trong nhạc sĩ của trường Sơn, tín đồ dẫn chương trình gồm hỏi tôi: “Nhạc sĩ bao gồm một bài bác hát chọn cái tên “Tình em nhờ cất hộ trọn nhỏ đường”-ông có thể cho biết…”. Tôi không kìm nổi lòng tôi đã bật khóc lúc cảnh tượng năm xưa ập về với gần như loạt bom B52 rải thảm bên trên cung đường mà các thiếu nữ đang làm cho nhiệm vụ. Sau phút lắng đọng, tôi trả lời: “Không đề nghị tôi đặt tên đến tác phẩm đâu, nhưng chính những nữ chiến sỹ công binh ngôi trường Sơn đang đặt tên mang lại tác phẩm. Tình yêu của những cô sẽ gửi trọn nhỏ đường…”.