Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ với bạn đọc về cách tính mean trong SPSS khi kiểm tra điểm môn học, so sánh giá trị trung bình, tính độ lệch chuẩn và cả tính tuổi trung bình. Với những ví dụ đơn giản nhưng dễ hiểu kèm các bước thực hiện cụ thể sẽ giúp bạn thực hiện được việc tính mean trong SPSS một cách dễ dàng.
Bạn đang xem: So sánh 2 giá trị trung bình trong spss
Bài viết chia sẻ với bạn đọc về cách tính mean trong SPSS thông qua các đề bài cụ thể và hướng dẫn chạy theo từng bước chi tiết. Hy vọng với những đề bài tương tự bạn cũng có thể thực hiện việc chạy thống kê khi tính mean một cách dễ dàng và nhanh chóng nhất.
1. Mục đích sử dụng One-way ANOVA
Trong nhiều trường hợp chúng cần so sánh giá trị trung bình về một chỉ tiêu nghiên cứu nào đó giữa 2 hay nhiều đối tượng. Chúng ta có 2 biến tham gia trong một phép kiểm định trung bình: 1 biến định lượng để tính trung bình và 1 biến định tính có nhiều nhóm giá trị để so sánh.
Đối với các bài luận nghiên cứu, chúng ta thường sử dụng phép kiểm định giá trị trung bình để xem có sự khác nhau về động lực làm việc giữa 2 nhóm nhân viên nam và nữ hay không; kiểm định xem có hay không sự khác biệt về quyết định mua hàng của các khách hàng có độ tuổi khác nhau; kiểm tra xem có sự khác biệt sự hài lòng của các khách hàng có thời gian sử dụng dịch vụ khác nhau tại một ngân hàng hay không…
ANOVA giúp chúng ta giải quyết trở ngại của Independent Sample T-Test. Phương pháp này giúp chúng ta so sánh trị trung bình của 2 nhóm trở lên. ANOVA có 3 phương pháp: ANOVA 1 chiều, ANOVA 2 chiều và MANOVA. Tuy nhiên, trong phạm vi tài liệu này chúng ta chỉ nói tới phương pháp ANOVA 1 chiều (One-Way ANOVA). ANOVA có thể thực hiện chức năng của Independent Sample T-Test, do vậy, để không phải sử dụng quá nhiều lý thuyết và phương pháp, các bạn chỉ nên sử dụng ANOVA cho toàn bộ các trường hợp biến định tính. Kết quả của ANOVA trường hợp biến định tính 2 giá trị cho ra kết quả hoàn toàn giống với Independent Test.
2. Phân tích One-way ANOVA trên SPSS 26
Thực hiện kiểm định One-Way ANOVA để xem xét mức độ hài lòng công việc có khác nhau giữa các nhân viên có độ tuổi, học vấn khác nhau không. Biến định lượng được sử dụng là F_HL, biến định tính là Do
Tuoi, Hoc
Van. Chúng ta vào Analyze > Compare Means > One-Way ANOVA....
Hộp thoại One-Way ANOVA xuất hiện, đưa biến phụ thuộc vào mục Dependent List (có thể đưa nhiều biến định lượng vào phân tích một lượt), đưa biến định tính vào mục Factor (chỉ có thể đưa vào một biến định tính), cụ thể ở đây là biến F_HL và Do
Tuoi.
Bên phải có các tùy chọn, chúng ta nhấp chuột vào Options… Tích vào bốn mục như hình bên dưới.
Ý nghĩa của các mục này:
Descriptive: xuất bảng thống kê mô tả đặc điểm các nhóm giá trị như tần suất, trung bình (mean), độ lệch chuẩn…Homogeneity of vaiance test: đưa ra kết quả kiểm định khác biệt phương sai của các nhóm giá trị bằng kiểm định Levene.Welch hoặc Brown-Forsythe: cung cấp kết quả kiểm định khác biệt trung bình trong trường hợp có khác biệt phương sai giữa các nhóm giá trị. Hai kiểm định này chung một mục đích nhưng cách tiếp cận là khác nhau, do vậy sẽ có trường hợp hai kiểm định cho ra kết quả không thống nhất với nhau. Thường các nhà nghiên cứu sử dụng Welch nhiều hơn.Means plot: xuất đồ thị biểu diễn mối quan hệ giữa biến định lượng với biến định tính, giúp chúng ta có cái nhìn trực quan về sự khác biệt giữa các nhóm giá trị.Sau khi tích chọn các mục ở trên, nhấp Continue để quay lại giao diện ban đầu. Sau đó chọn OK để xuất kết quả ra output. Kết quả kiểm định gồm nhiều bảng, chúng ta sẽ đọc kết quả ở bảng Test of Homogeneity of Variances trước.
a. Kiểm định One-Way ANOVA với biến Độ tuổi
Với phiên bản SPSS 26, bảng Test of Homogeneity of Variances có nhiều thông tin hơn so với SPSS 20. Khi nhận xét kiểm định Levene, chúng ta sẽ dựa vào kết quả ở hàng Based on Mean.
Sig kiểm định Levene bằng 0.009 Robust Tests of Equality of Means.
Sig kiểm định Welch bằng 0.001
Bảng Descriptives cho chúng ta các thông số mô tả của từng nhóm tuổi. Giá trị trung bình ở hai nhóm tuổi Từ 18 - 25 tuổi và Từ 26 - 35 tuổi nằm trong đoạn 2.61 – 3.40 (ý kiến trung lập - dựa theo giá trị khoảng cách đã giới thiệu trong bài viết
Thống kê mô tả trên SPSS: Thống kê trung bình, min, max, độ lệch chuẩn), nghĩa là nhân viên trong độ tuổi từ 18 - 35 cảm thấy bình thường với công việc hiện tại. Trong khi đó, giá trị trung bình hai nhóm Từ 36 - 45 tuổi và Trên 45 tuổi nằm trong đoạn 3.41 – 4.20 (ý kiến đồng ý), nghĩa là nhân viên trong độ tuổi từ 36 trở lên cảm thấy hài lòng về công việc.
Bên cạnh đó, có thể thấy rằng giá trị trung bình có xu hướng tăng dần theo mức tuổi, nghĩa là độ tuổi cao hơn thì sự hài lòng cao hơn.
Đi kèm với thống kê mô tả, chúng ta có biểu đồ đường thể hiện mối liên hệ giữa trung bình sự hài lòng và từng độ tuổi. Đường biểu diễn được vẽ dựa vào giá trị cột Mean trong bảng Descriptives, đường này có xu hướng dốc lên khi độ tuổi tăng dần cho thấy sự hài lòng của nhân viên cao hơn ở độ tuổi cao hơn.
Cần lưu ý rằng, khi đánh giá sự khác biệt trung bình, chúng ta sẽ dựa vào kết quả kiểm định chứ không đánh giá định tính qua biểu đồ hay bảng thống kê mô tả. Biểu đồ và chỉ số giá trị trung bình chỉ là bổ trợ giải thích thêm kết quả cho phép kiểm định.
b. Kiểm định One-Way ANOVA với biến Học vấn
Thực hiện kiểm định tương tự với biến Hoc
Van, chúng ta có kết quả bảng Test of Homogeneity of Variances như sau:
Sig kiểm định Levene bằng 0.456 > 0.05, không có sự khác biệt phương sai giữa các nhóm học vấn, chúng ta sẽ sử dụng kết quả kiểm định F ở bảng ANOVA.
Sig kiểm định F bằng 0.639 > 0.05, chấp nhận giả thuyết H0, nghĩa là không có sự khác biệt trung bình F_HL giữa các trình độ học vấn khác nhau. Như vậy, không có khác biệt sự hài lòng công việc giữa các nhân viên có trình độ học vấn khác nhau.
Xem thêm: Các câu chúc mừng sinh nhật cho người thân, người yêu, bạn bè
Bảng Descriptives cho chúng ta các thông số mô tả của từng mức học vấn. Giá trị trung bình của các nhóm học vấn nằm trong đoạn 3.41 – 4.20 (ý kiến đồng ý), nghĩa là dù nhân viên có học vấn khác nhau, họ đều cảm thấy hài lòng về công việc.
Tóm lại, quy trình đọc kết quả One-Way ANOVA được tóm gọn trong hai bước như sau:
