Phương trình dự báo ngày tận thế
Một phương trình từ thế kỷ 18 được dùng trong các thuật toán máy tính ngày nay được cho là có thể dự báo ngày diệt vong của loài người. Trong những thập kỷ gần đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra một điều mới liên quan đến sự tồn vong của loài người: lý thuyết xác suất. "Luận cứ ngày tận thế" này cho rằng có 50% khả năng con người sẽ diệt vong trong vòng 760 năm nữa.
Bạn đang xem: Ngày tận thế: có thật không?
Nhiều người có thể thắc mắc về cách tính toán con số trên. Câu trả lời liên quan đến sự kết hợp bất ngờ giữa một tu sĩ người Anh thế kỷ 18 và một thuật toán ở Thung lũng Silicon.
Thomas Bayes (1702-1761) là một tu sĩ ít người biết tới và rất quan tâm tới toán học. Ông là tác giả của định lý Bayes, một công thức toán học hướng dẫn cách sử dụng bằng chứng mới để điều chỉnh xác suất. Một số người cho rằng Bayes cố tìm cách chứng minh xác suất của những điều thần bí trong kinh thánh. Dù là gì thì định lý của ông cũng không mấy được chú ý trong suốt hai thế kỷ, cho tới khi con người phát minh ra máy tính.
Ngày nay, không hề cường điệu khi nói rằng định lý của Bayes là nền tảng của kinh tế kỹ thuật số. Định lý này giúp các ứng dụng như Google, Facebook và Instagram sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng để dự đoán họ sẽ nhấp chuột vào cái gì, mua cái gì, họ sẽ vùi dập ai và bỏ phiếu cho ai. Các dự báo sử dụng định luật Bayes là xác suất, không phải là điều gì chắc chắn, nhưng nó trị giá hàng tỷ đôla đối với các nhà quảng cáo vì các xác suất này thường chính xác.
| Định luật Bayes, trong đó A và B là các sự kiện, còn P là xác suất. |
Có người có thể cho rằng dự báo về ngày tận thế nằm ngoài khả năng phân tích thống kê đơn thuần. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã thử. Và luận cứ ngày tận thế cho rằng con người sẽ tuyệt chủng trong 760 năm nữa cũng sử dụng cách tiếp cận tương tự để dự báo tương lai nhân loại.
Trong một bài viết đăng năm 1993 trên tạp chí Nature, nhà vật lý thiên thể J. Richard Gott III đã dùng dữ liệu toán học và dân số để dự báo rằng ngày tận thế có thể sẽ xảy ra trong 1.000 năm nữa. Bài báo của Tiến sĩ Gott đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận đến giờ vẫn còn gay gắt.
Lập luận chủ yếu của Tiến sĩ Gott (được hai nhà vật lý khác là Brandon Carter và Holger Bech Nielsen nghiên cứu thêm) được gọi là "vấn đề xe tăng Đức". Khi quân Đồng minh lên kế hoạch đổ bộ vào Normandy, họ muốn biết Đức sẽ có khoảng bao nhiêu xe tăng để dùng vào ngày D-Day. Có một cách để biết là đánh số liên tục xe tăng và trang thiết bị của Đức.
Các nhà thống kê trong quân đội lập luận rằng số xe tăng và phụ tùng bị thu giữ có thể được coi là tất cả những gì mà Đức sản xuất. Số seri cung cấp bằng chứng chắc chắn về số lượng tối thiểu (số lượng này không thể nhỏ hơn số seri lớn nhất trên xe tăng bị thu giữ).
Khi tổng hợp mọi con số, họ có được một xác suất thống kê (dù không chắc chắn) về số lượng xe tăng mà Đức còn có. Dựa vào đó, họ có thể tính ra Đức có thể sản xuất thêm bao nhiêu xe tăng tính tới ngày D-Day. Sau chiến tranh, tài liệu thu được của Đức cho thấy ước tính của các nhà thống kê gần như chính xác.
Để áp dụng cách tính này trong dự báo tương lai nhân loại, luận cứ ngày tận thế bắt đầu bằng việc hình dung ra một danh sách gồm mọi con người trong quá khứ, hiện tại và tương lai, phân loại họ theo thứ tự ngày sinh. Không ai biết danh sách này dài thế nào hoặc tên của họ nằm ở vị trí nào. Vì thế, chúng ta có thể rút thăm ngẫu nhiên. Điều đó có nghĩa là về mặt thống kê, có 50% khả năng chúng ta ở nửa đầu hoặc nửa sau danh sách.
Tất nhiên, con người không xuất hiện trên đời cùng số seri. Tuy nhiên, Tiến sĩ Gott nhận ra rằng tới nay, các nhà nhân khẩu học đã ước tính sơ bộ số lượng con người trên trái đất. Họ tính tổng số con người từng sống từ thời Homo sapien (người Hiện đại, người Tinh khôn) tới ngày nay là 100 tỷ. Điều đó có nghĩa là "số seri" thứ tự sinh của một người sẽ nằm ở đâu đó trong khoảng 100 tỷ.
Do có 50% khả năng rằng con người chúng ta còn sống ngày nay ở nửa đầu hoặc nửa cuối danh sách toàn bộ loài người trong quá khứ và tương lai, nên hãy giả sử rằng chúng ta nằm ở nửa sau danh sách. Điều đó có nghĩa là trong quá khứ đã có 100 tỷ người sinh ra và trong tương lai cũng sẽ chỉ có 100 tỷ ca sinh nữa.
Có 50% khả năng rằng điều đó là đúng. Với tỷ lệ sinh toàn cầu hiện nay (khoảng 131 triệu người/năm), sẽ chỉ mất 760 năm nữa để có thêm 100 tỷ người nữa sinh ra. Đó là cơ sở để tuyên bố rằng có 50% khả năng con người sẽ tuyệt chủng trong 760 năm nữa.
Ngoài ra, còn có 50% khả năng là chúng ta sẽ tồn tại qua 760 năm, có thể là lâu hơn thế. Ví dụ như trường hợp tỷ lệ sinh toàn cầu giảm đi, con người sẽ cần nhiều hơn 760 năm để sinh ra 100 tỷ con người.
Bản chất suy đoán đơn thuần trong dự báo của Tiến sĩ Gott khiến nhiều người bối rối. Người ta có thể cho rằng dự đoán ngày tận thế chỉ nên dựa vào phân tích thống kê đơn thuần và các yếu tố có khả năng xảy ra như chiến tranh hạt nhân hay các rủi ro cụ thể khác. Các nhà khoa học đã thử làm như vậy.
Dựa trên ý tưởng từ nhà vật lý Brandon Carter, triết gia John Leslie tại Đại học Guelph ở Canada đã nghĩ ra một phiên bản toán học ngày tận thế cho phép các nhà dự báo tính toán xác suất của bất kỳ kịch bản tận thế nào. Không may là phiên bản tính toán này cũng không tươi sáng hơn cho tương lai con người. Khi sử dụng các biến số chính xác hơn, dự báo của Carter và Leslie cũng chỉ ảm đạm như tính toán của Tiến sĩ Gott.
Nếu ai đó nghĩ rằng luận cứ ngày tận thế là điên rồ thì họ không phải là người duy nhất. Từ năm 1993, rất nhiều học giả nổi tiếng đã thử bác bỏ luận cứ trên trong một loạt nghiên cứu, trong đó có nhiều nghiên cứu mang tính toán học cao. Tuy nhiên, họ không thể bác bỏ luận cứ đáng sợ kia.
Phần lớn chúng ta đều quá bận rộn với cuộc sống riêng đến nỗi không nghĩ nhiều về những thế kỷ sắp tới của loài người. Khi nghĩ tới, trí tưởng tượng của chúng ta thường mặc định nghĩ về tương lai mà chúng ta đã xem trong phim ảnh: Con người sẽ xây thành phố trên Sao Hỏa, chế tạo máy du hành trong không gian và sống mãi giữa các vì sao.
Tiến sĩ Gott cho rằng cơ hội loài người sẽ một ngày nào đó định cư khắp hệ thống vì sao trong dải ngân hà của chúng ta là 1/1 tỷ. Tuyên bố này khiến con người giật mình.
Cần lưu ý rằng Tiến sĩ Gott không phải là một người bi quan bình thường. Ông đã chứng minh phương pháp dự báo bằng cách áp dụng ở dạng đơn giản khi dự báo số phận các cuộc hôn nhân và vở kịch trên sân khấu Broadway dựa trên thời gian các cuộc hôn nhân và vở kịch này đã tồn tại.
Khi ông dự đoán một loạt ngày đóng cửa 44 chương trình biểu diễn trên và ngoài Broadway và kiểm tra lại 4 năm sau đó, có 36 vở kịch đã kết thúc trong khung thời gian dự báo của ông. Như nhiều người tham gia cuộc tranh luận về ngày tận thế, Tiến sĩ Gott coi cuộc tranh luận là một tiếng kêu cảnh tỉnh.
Những học thuyết huyền bí về ngày tận thế
Ngoài dự báo về ngày tận thế dựa trên con số đơn thuần nói trên, có những dự báo khác mang màu sắc tôn giáo, nhuốm màu huyền bí.
| Newton dự báo thế giới sẽ chấm dứt vào năm 2060. |
Nhà ngôn ngữ học Zecharia Sitchin đã viết một cuốn sách gây tranh cãi năm 1976 về Hành tinh thứ 12, trong đó tuyên bố Nibiru là nơi người ngoài hành tinh Anunnaki sinh sống. Loài này được gọi là Nephilim trong Kinh thánh. Những người theo thuyết âm mưu cho rằng tên lửa Space
X của tỷ phú Elon Musk sẽ giúp phá hủy Nibiru.
Mặc dù là cha đẻ của vật lý hiện đại nhưng nhà bác học Isaac Newton cũng là một người sùng đạo và quan tâm tới những điều huyền bí. Do đó, dự báo của ông rằng loài người sẽ bị xóa sổ vào năm 2060 chỉ đơn thuần dựa trên niềm tin sâu sắc vào đạo Cơ đốc.
Ông lập luận giả thiết này dựa vào Sách Daniel trong Kinh thánh và tính toán ngày tận thế chính xác là 1.260 năm sau khi hình thành đế chế La Mã thần thánh. Một bức thư của Newton mới xuất bản gần đây đã được trưng bày trong thư viện quốc gia Israel. Dự báo của Newton trong bức thư cũng nói rằng thế giới sẽ chấm dứt sau khi người Do Thái trở lại Đất thánh - điều đã xảy ra vào năm 1948 sau khi Nhà nước Israel thành lập.
Cũng có người cho rằng máy gia tốc hạt lớn (LHC) tại Tổ chức nghiên cứu hạt nhân châu Âu có thể phá hủy trái đất. Do LHC có thể tái tạo vụ nổ Big Bang tại cơ sở dưới mặt đất ở Thụy Sĩ nên một số nhà lý luận cho rằng cỗ máy khổng lồ này có thể tạo ra các hố đen nuốt chửng trái đất.
Điều khiến niềm tin của những nhà lý luận này thêm bí ẩn là cơ sở ở Thụy Sĩ có bức thượng Thần Shiva cao 2m mà Chính phủ Ấn Độ tặng. Shiva chính là người phá hủy các thế giới.
Mặc dù thừa nhận LHC có thể tạo ra hố đen nhưng các nhà khoa học cho rằng khoảng trống hút trọng lực sẽ quá nhỏ nên không thể gây bất kỳ ảnh hưởng nào. Bất chấp những mối nguy này, LHC vẫn được khởi động năm 2008 và thế giới vẫn bình an vô sự.
Hiện tượng Mặt trăng máu năm 2018 cũng từng bị coi là thời điểm thế giới kết thúc. Mục sư Thiên chúa giáo Paul Begley đã làm một video giải thích tại sao ông coi Mặt trăng máu là dấu hiệu của sự kết thúc.
Ông nói: "Chúng ta đang trong kỷ nguyên khải huyền và hiện tượng Mặt trăng máu sẽ diễn ra dài nhất trong thế kỷ này vào ngày 70 năm thành lập Israel. Nó xảy ra vào cùng năm mà Jerusalem được tuyên bố là thành phố vĩnh hằng của Chúa. Nó sẽ diễn ra khi núi lửa phun trào ở Hawaii với khói, tro bụi…".
Người ta còn cho rằng trong vòng 5 tỷ năm, mặt trời sẽ biến thành một ngôi sao đỏ khổng lồ sau khi trải qua quá trình đốt cháy heli. Mặt trời sẽ giãn nở và nuốt chửng Sao Thủy, Sao Kim và có thể là cả trái đất.
Dù hành tinh của chúng ta có bị nuốt chửng hay không nhưng sự vận động của mặt trời sẽ có ý nghĩa sống còn với sự sống trên trái đất. Loài người có thể sẽ phải tìm cách rời trái đất sang một nơi có thể sống được.
Nhắc tới ngày tận thế không thể bỏ qua lời sấm truyền của Nostradamus. Nhà vật lý người Pháp này dự báo thế giới sẽ tận thế năm 3797. Sách Les Propheties năm 1555 của ông đã dự báo nhiều sự kiện đúng: sự trỗi dậy của Hitler, sự kiện khủng bố 11-9 ở Mỹ và chiến thắng của ông Donald Trump. Tuy vậy, các học giả cho rằng những gì Nostradamus viết đã bị hiểu sai.
Ngày 21-12 là kết thúc một chu kỳ 5.125 năm trong lịch của người Maya cổ, chứ không phải là ngày tận thế.
Hãy tin NASA!
 |
Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động ngày 19-12, ông Nguyễn Phúc Giác Hải, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Thiên văn Vũ trụ Việt Nam, Chủ nhiệm Bộ môn Thông tin dự báo - Viện Nghiên cứu và ứng dụng Tiềm năng con người, cũng khẳng định: “Chúng ta hiểu không đúng và ngộ nhận rất nguy hiểm về lịch của người Maya. Nếu các hậu duệ của người Maya còn sống đến hôm nay, chắc chắn họ sẽ chào đón kỷ nguyên lịch mới vì họ coi 21-12 là ngày giao thừa đón kỷ nguyên mới”.
Ông Nguyễn Đức Phường, Tổng Thư ký Hội Thiên văn Vũ trụ Việt Nam, cho rằng nền văn minh Maya đã đạt đỉnh cao trong toán học, thiên văn học, lịch học… Theo những thông tin giải mã từ những phiến đá trong các đền thờ, lăng tẩm mà chúng ta thường gọi là lịch của người Maya thì ngày 21-12 là kết thúc một chu kỳ 5.125 năm trong lịch của người Maya cổ, chứ không phải là ngày tận thế.
 |
Chẳng có gì bất thường
Từ khi loài người tồn tại trên trái đất này, nỗi ám ảnh tận thế là có thật. Chương 7 và 8 của sách Sáng thế có ghi lại cơn đại hồng thủy sau trận mưa 40 ngày đêm, tàn phá thế giới, chỉ có gia đình ông Nô-ê còn sống sót với một số loài vật… Dù vậy đó cũng chỉ là truyền thuyết.
Lịch sử của nhân loại đã từng có rất nhiều tin đồn về một ngày tận thế. Và những tin đồn như vậy có kết quả ra sao chúng ta đã biết vì đã chẳng có điều gì xảy ra cả!
Trong khi đó, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, Trung tâm Báo tin động đất và cảnh báo sóng thần - Viện Vật lý Địa cầu cũng cho biết thời tiết trong 2 ngày 20 và 21- 12 không có gì bất thường, không có bão, bão từ… Các kính thiên văn cả ở trên mặt đất và trong vũ trụ đều chưa quan sát thấy một thiên thạch nào có khả năng va chạm với trái đất…
Sự diệt vong chỉ đến từ chính con người
Có đấy. Nhà vật lý thiên văn Nguyễn Quang Riệu, nguyên giám đốc Đài Thiên văn Paris cho rằng không thể có chuyện tận thế xảy ra vào ngày 21-12 nhưng khoảng 5 tỉ năm nữa khi mặt trời tự tắt, trái đất sẽ bị tiêu diệt. Dự đoán này đã được các nhà khoa học xác nhận nhưng từ nay đến đó quả là khoảng thời gian mà con người bình thường khó có thể hình dung được.
Và từ nay đến 5 tỉ năm nữa, dưới tác động của con người, như sự tàn phá tự nhiên, biến đổi dữ dội của khí hậu, thậm chí chiến tranh hạt nhân tổng lực…, tất cả đều đưa trái đất đến diệt vong. Đó là lý do con người đang dốc mọi nỗ lực để ngăn ngừa thảm họa hạt nhân, chặn đứng những tác động làm thay đổi khí hậu của hành tinh chúng ta.
Tất cả cho thấy sự diệt vong của trái đất, nếu có thể xảy ra trước 5 tỉ năm, trước khi mặt trời tự tắt, chỉ có nguyên nhân là do chính con người…
Cười đẩy lùi tận thế!
Đó là chương trình hài kịch của NSƯT Chí Trung khi ông cùng các nghệ sĩ Nhà hát Tuổi Trẻ dàn dựng, tổ chức và biểu diễn lúc 20 giờ ngày 21-12 tại rạp Thanh Niên (đảo Thiền Quang - Hà Nội). Theo NSƯT Chí Trung, đó là chương trình độc nhất vô nhị, miễn phí, dành cho bạn bè, cộng tác viên, khán giả trung thành, nhà báo… Ông lý giải một cách hài hước rằng lúc đó có thể ví tiền không thể xài được nữa! Ông cũng đề nghị khán giả đến với chương trình, nếu có thể được hãy mang theo chút bia, nước ngọt, đồ ăn để “vui với ngày tận thế”! Ông cũng hài hước khi gọi điện thoại mời khán giả đến với Cười đẩy lùi tận thế rằng: “Nếu không đến thì coi như tạm biệt luôn, nếu may mắn thì sau ngày 21-12 gặp lại!”.
| “Tiệc tận thế, giá tận gốc” Tại Hà Nội cũng có chuyện “ăn chơi theo ngày tận thế” khi Trung tâm Bia ở 68 Huỳnh Thúc Kháng (quận Đống Đa) treo băng rôn có nội dung: “Tiệc tận thế, giá tận gốc”.
 |
Người quản lý trung tâm này cho biết chương trình này áp dụng duy nhất trong ngày 20-12, giảm giá khoảng 20% - 25% cho một số loại bia. “Đây là một dịp vui vẻ để trung tâm bia chúng tôi tri ân khách hàng chứ làm gì có ngày tận thế!” - người quản lý nói.
| Ngành du lịch “trúng mánh” Argentina đã cấm đường lên núi Uritorco, gần thị trấn Capilla del Monte ở vùng Cordova, từ ngày 20 đến 22-12 sau khi có nhiều người kêu gọi đến đây tự sát tập thể vào ngày 21-12. Ngọn núi cao 2.000 m này vốn đầy rẫy những tin đồn về vật thể lạ biết bay (UFO). Tại Pháp, 150 cảnh sát phong tỏa toàn bộ làng Bugarach và các con đường dẫn lên núi Pic de Bugarach gần đó từ ngày 19 đến 21-12. Nhiều người tin rằng người ngoài hành tinh sẽ đáp UFO xuống ngọn núi này để đón con người đi lánh nạn “tận thế”. Trung Quốc vừa bắt hơn 500 người thuộc nhóm Thiên Chúa giáo mang tên “Đấng toàn năng” do truyền bá tin đồn thất thiệt về “ngày tận thế” ở 8 tỉnh, thành nước này. Theo Tân Hoa Xã, tổ chức “Đấng toàn năng” đã hoạt động tại Trung Quốc khoảng 20 năm và gần đây lợi dụng “ngày tận thế” để kích động tín đồ lật đổ chính quyền. Dù vậy, ngành du lịch vẫn trúng mánh. Các địa điểm Maya cổ ở Trung Mỹ, từ Mexico, Belize, Guatemala, Honduras đến El Salvador đều đang rất rộn ràng với các buổi lễ, màn trình diễn... để chào đón du khách. Người ta đổ xô về các “thiên đường an toàn” không chỉ để được cứu rỗi mà còn vì tò mò. Có thể kể vài cái tên đang “ăn khách” như làng Alto Paraiso ở Brazil, nơi có “năng lượng huyền bí”; đảo Mặt trời nằm ở giữa hồ Titicaca cao nhất thế giới ở Bolivia, nơi những người sáng lập ra đế chế Inca chào đời trong truyền thuyết; làng Sirince ở Tây Thổ Nhĩ Kỳ, nơi Đức Mẹ đồng trinh Maria bay lên thiên đường; hay núi Rtanj chứa “năng lượng ngoài hành tinh” ở Serbia... Theo tờ Telegraph (Anh), số chuyến bay đến làng Bugarach ở Pháp tăng đến 41% trong tuần lễ trước ngày 21-12. Ở Sirince, giá phòng khách sạn nhảy từ 58 USD/lên 1.690 USD/đêm trong khi nhiều người dân ở Bugarach sẵn sàng cho thuê lại nhà mình với giá 1.600 USD/đêm. Giới nhà giàu nhiều nước lại chọn cách chi đậm để... chui xuống hầm. Dân nhà giàu Nga chi 30.000 rúp (9.70 USD)/người để có chỗ trong hầm thông tin có từ thời Stalin nằm sâu 65 m dưới lòng đất. Tại miền Đông nước Pháp, những phòng trưng bày ngầm của pháo đài Schoenenbourg thời thế chiến II sẽ được mở cửa. Tại Mỹ, nhiều người tự làm hầm riêng và tích trữ đầy đủ thực phẩm, phương tiện giải trí để phòng ngày tận thế. Ở châu Á, “ngày tận thế” là cơ hội để ăn chơi. Các quán bar ở New Delhi (Ấn Độ) mời khách đến “Nhảy điệu cuối cùng”; còn khách sạn Shelbourne ở Sydney (Úc) mời mọc khách dùng “Bữa tiệc kết thúc thế giới”. Thậm chí, trang web Slooh Space Camera của Mỹ còn... truyền hình trực tiếp hình ảnh từ các đài quan sát thiên văn vào ngày 21-12 để tìm xem vũ trụ có hiện tượng gì bất thường hay không! Mỹ Nhung |
Theo Vĩnh Hy - Nguyễn Quyết - Văn Duẩn / Người Lao Động